İbrahim Kalın‘ın BARBAR-MODERN-MEDENÎ / Medeniyet Üzerine Notlar kitabının Varlık ve İnsan başlıklı bölümünden yapacağım bazı alıntılamalar oluşturacak bu yazıyı.

“Büyük âlem (makrokozmos) ile “küçük âlem” (mikrokozmos) arasındaki bütünleyicilik ilişkisi, varlık âleminin tek bir bütün olduğu fikriyle örtüşür. Farabî, âlemin “tek bir şahıs” olduğunu söylerken bu noktanın altını çizer ve âlemdeki düzenin bağlı olduğu kurallar ile erdemli şehrin izlemesi gereken ilkeler arasında açık bir “tenasüb”ün bulunduğunu söyler. (dipnot: Ebû Nasr el-Farabî, kitâbu’l-mille ve nusûs uhrâ, ed. Muhhsin Mehhdi, (Beyrut: Daru’l-Meşrik, 1991;2. Baskı), s.65-66.) Varlığın izhar ettiği bütünlük ile erdemli şehrin temsil ettiği siyasî düzen, evrensel düzen fikrinin temel unsurlarından biridir. Molla Sadrâ, Farabî’nin bu evren anlayışını bir adım ileri götürür ve “Varlığın evi (dâru’l-vücûd) tektir ve âlemin tamamı yaşayan tek bir varlıktır.” der. (dipnot: Sadrâ, Esfâr, c.V, s.342) Varlık evinde bulunan bütün nesneler, diğer varlıklarla irtibat halindedir. Varlığı ancak bu şekilde kavradığımız zaman “insanın ufku” ile “varlığın ufku” kesişir ve insan bir varlık mertebesinden diğerine geçer. (dipnot: Sadrâ, Esfâr, c.5, s. 348). En düşüğünden en yükseğine bütün varlık âlemi “tek bir rabıta” ile birbirine bağlıdır. Âlemin tekliğini ve bütünlüğünü bu şekilde ortaya koyan Sadrâ, insanın varlık evinde neden seçkin bir yere sahip olduğunu ve meleklerin ona neden secde ettiğini şöyle açıklar:

Bütün âlem, yaşayan tek bir varlıktır ,(hayevân vâhid ), hattâ tek bir nefs gibidir. (…) İnsan son varlıktır ve tabiat âlemi onunla hitâma erer. Süflî ve ulvî âlemin bütün hakikatleri onda toplanmıştır. İnsan, âlemin bütün hakikatlerine, Hakk’ın isim ve sıfatlarının hakikatlerini eklemiştir. İnsanın tabiat âlemindeki küçük hilâfetinden sonra büyük âlemdeki büyük hilâfeti, bu isim ve sıfatlar sayesinde mümkün olmuştur. Bu yüksek mertebe yani hakikatlerin bütünü sayesinde melekler, Allah’ın emriyle ona secde etmişlerdir. (dipnot: Sadrâ, Esfâr, c. V, s. 350)

Özel “Mursi gibi olursun mu diyor? “Beni sokağa davet ettirme! ” “Sokağa davet edeceğim günü ben bilirim.” Bana bu milleti sokağa davet ettirme!” “İç savaş ile mi tehdit etti?” “O da “Sokak riskli” dedi. Gazeteci / Yazar Gürbüz Evren CHP liderini olumsuz anlamda eleştiriyor. Zeki Gümüş de sorumsuz konuştuğu görüşünde Özgür Özel’in. Hukukçu Hadi Dündar da Özel’in sorumsuzca konuştuğunu söylüyor. Sokağa çağırmayı sorumsuzca yapıyor; haftada iki gün miting yapıyor, yaptığı vandalizm ; bunun farkında mı acaba? “Sokaklar da bizim, meydanlar da” demesi ne anlam ifade ediyor? Böyle eleştiriyorlar kendisini gazeteciler, yazarlar. Özgür Özel ise elini-kolunu sallayaraktan konuşmağa çalışıyor. Sorumsuzca konuştuğunu ileri sürenlere aldırmaksızın. 15 Temmuz’a da atıfta bulundu. Ellerini kollarını sallamasından bıktı izleyenler. Son derece kötü konuşma tarzı var. Her tarafı oynuyor konuşurken. Hiçbir siyasetçiyi bu kadar olumsuz, hareketli, bağırıp çağırarak konuşan, konuşma tarzı bu derece tepki çeker bir halde görmedim şu yaşıma kadar! “Sen fragman izliyorsun dediği kişi Cumhurbaşkanı. “Evet sokak çağrısı yaptım riskli mi riskli” diyor Ö.Ö. Saçmalıyor oysa. Mısır’daki meydandan bahsediyor ne alâkası varsa! Özel neden “İç Savaş’tan söz ediyor? Keza Türkiye’yi Mısır’a çevirmekten! Neden ısrarla Sokak diyor. Böylesi tepki duyulan bir CHP genel başkanı’na ilk kez rastlanıyor desem yeridir. Göksu Öngören Özgür konukları ile değerlendiriyor’da bakalım Özgür Özel’e dair neler söylenecek? İzleyelim. Yeliz Albayrak Ö.Özel’in kutuplaşmaya yol açmak istediğinden söz etti bile. “Korku filmini izleteceğim sana!” diyor Cumhurbaşkanı’na. İçimden diyorum diyeceğimi. Benim gibi ona diyeceği olanlar çoktur. TV ekranından: Bahçeli, Hakkında başlatılan soruşturma’dan söz ettiği gibi, “Özgür Özel’e Darbe mi düşünüyorsun? diye soruyor.

“Halbuki bizzat Allah ‘Din’de size hiçbir zorluk yüklemedi.” (Hac, 22/78)

“Vücûd kelimesi Türkçede varlık adını alır.”

İbn Arabî Bizans İmparatoru Heraklius için ‘Bazı kadîm bilgelikleri biliyordu ama doğru bir inanç zaviyesi olmadığından bu bilgilerin onda bir karşılığı yoktu. der.

Allah’ın müessir (etkin) olması kendi varlığını diğer varlıklara yayması sûretinde olur. Allah bir illet değildir, bilakis o mevcut olan her şeyin kaynağıdır. Bu tam bir yaratma hâlidir.

Madde vahdetten mahrumdur bilakis o sonsuz bir çokluktur. Nihayet madde bir hiç demektir.

Elini kolunu sallayarak konuştuğunu zanneden Ö. Özel iyi ve nitelikli konuşma yaptığını sanıyorsa kendini aldatmış olur. İsmail Dükel ise bir CHP’li olarak Melik Yiğitel’e karşı Özgür Özel’i savunma ihtiyacı duyuyor. Abdülkadir Selvi konuşurken, İsmail Dükel de konuşuyor ve Abdülkadir Selvi’yi konuşturmak istemiyor. Ne ki İsmail Dükel kimse konuşmasın istiyorsa da konuşacaklar oradakiler. Kendisi de konuşma yeteneğinden yoksun. İsmail Dükel üç konuşmacı hiç konuşmasınlar istiyor. Kendisi ise ekrandaki konuşmacıları dinleme terbiyesinden yoksun gibi. İllâ Özgür Özel’i savunacak. Özgür Özel “Fragman izliyorsun” diyor Cumhurbaşkanını kasdederek. Özgür Özel diğer üç konuşmacıyı ikna edemiyor; ses tonunu yükseltmekle, el- kol sallamakla yetiniyor. Böylece bizler de Özgür Özel’i değil, Abdülkadir Selvi’yi, Melik Yiğitel’i, Fulya Öztürk’ü dinlemiş olduk. Ekranın ortasında ise Özgür Özel ellerini-kollarını sallayıp durdu; konuştuysa da kimseye dinletemedi. İsmail Dükel, demokrasi dersi vermeye kalkıyor. Ama kimseyi ikna edecek tarzda konuşamıyor. “Bu söylemler çok tehlikeli” diyerek diğer iki konuşmacıya ders verme gayretinde . Bu arada, İsmail Dükel güldürüldüğünden söz etti “Allahü ekber” diyerek. Bir ‘bu arada’ daha: Coşkun Başbuğ konuşturulmadı sanki. Ama sonunda Özgür Özel’in tehlikeli söylemleri olduğunu ifade etti. Ö. Özel el-kol sallamaya devam ediyor. Miting formatında ‘sokak çağrısı’ ndan söz ediyor Ö. Özel. Coşkun Başbuğ “sandık kaçırılması”, “sandık korkusu” gibi sözde korkular, çağrılardan söz etmeyi (Özgür Özel’i kasdederek) gereksiz buluyor. İsmail Dükel de Özgür Özel’i savunuyor besbelli. Ö.Özel Neden Sokak diyor. İç Savaşla mı tehdit ediyor. “Onlara ben miting yapıyorum, sokak çağrısı anlamında”. Melik Yiğitel, “sandığı sakın almaya kalkma!” denildiğine vurgu yapıyor. M. Yiğitel, T. Erdoğan’a saldırılmasına vurgu yapıyor. O’nun diktatör gibi nitelenmesini gülünç veya saçma olarak görüyor. Özgür Özel masuniyet karinesinden söz etse de suçlamasını sürdürüyor. Ö. Ö., “Çağrı yapacağım günü bilirim” diyormuş (!)

Rahman ve Rahîm (dünyada tüm kullarına acıyan, merhamet eden; âhirette ise mümin kullarına keremiyle merhamette bulunacak olan) Allâhım! Bu iki isminle dua etmeye başlıyorum.

Şerefli besmele’n hatırına duâmı kabul et. Sen, kendisinden başka ilah olmayan Celâl sahibi yüce Allah’sın. Sen, mülkün sahibisin. İyi olanı kötüden, kötü olanı da iyiden; Hakk olanı bâtıldan, bâtıl olanı da haktan ayırt etme gücünü veren Rabbim! Ey hâkimiyyetin tek sâhibi ve adâletin yegâne mâliki ve kendisinden başka bir ilahın olmadığı; bizim ve ecdâdımızın Rabbi! Senin dışında kimseyi (Rab olarak) tanımıyoruz. İbâdetlerimizle yalnız sana kulluk ediyoruz. Sana ait vazifelerimizi tam yerine getiremedik, nefislerimize zulmedenlerden olduk; bağışla bizi Rabbim. Sen birsin ve Senin ortağın da yoktur. Mülk Sana aittir. Bütün övgüler Senin içindir. Sen yaşatan ve öldürensin. Ölmeyecek tek varlık Sensin. Hayır Sen’in kudret elindedir. Döneceğimiz en son yer Senin yüce katındır. Her şeye gücü yeten Sen’sin, bizi utandırma ey Rabb’im! Sen’den yardımını diliyoruz, bizden yardımını esirgeme Allah’ım. Güç ve kuvvet yalnız Sen’indir. Bizi güçlü ve kuvvetli eyle ey Rabb’im! Senin dışında hiçbir ilah olmadığını biliyor ve nimetlerinin şükrünü eda ediyorum. Şükrânımı kabul eyle, ey Rabbim! Rabb olduğunu söyleyerek Sen’in dışında hiçbir ilah olmadığını tasdik ettik. İşte bu ikrarımız ile bizi katına al ey Rabbim! Senin şanının yüce olduğunu münezzeh kılmak için Seni tenzih ediyorum. (…) Büyük arşı taşıyabilmeleri için meleklerin okuduğu İsm-i A’zam’ın hürmetine bizi Kur’an yolundan uzaklaştırma, ey Rabb’im! Kullarına acıdığın İsm-i A’zam’ın hakkı için bizi nefislerimize bir başımıza bırakma ey Rabbim! Tam olan kelimelerini ifade eden İsm-i A’zam’ın hakkı için dualarımızı kabûl eyle ey Rabb’im! İbrahim Aleyhisselâm’ın okuyarak ateşi, gül bahçesine çevirdiği İsm-i A’zam’ın hakkı için bizi cehennem ateşinden kurtulmuşlardan eyle ey Rabbim! İsmail Aleyhisselâm’ın okuyup da kurban olmaktan korunmuş olduğu İsm-i A’zam’ın hakkı için dedikodu edenlerin şerrinden bizi koru ey Rabbim! İshak Aleyhisselâm’ın okuyup da duasını kabul ettiğin İsm-i A’zam’ın hakkı için dualarımızı kabul eyle ey Rabbim! (…) Davud Aleyhisselâm’ı dünyaya halife yaptığın ve demiri elinde hamur gibi bükebilecek hâle getirdiğin İsm-i A’zam’ın hürmetine rızkımızı bereketli eyle ey Rabbim! Süleyman Aleyhisselâm’ın okuduğu İsm-i A’zam’ın hakkı için bizleri de yeryüzünde sözü olan kişilerden eyle ey Rabb’im! Eyyüb Aleyhisselâm’ın okuyarak derdine derman olduğu İsm-i A’zam’ın hakkı için bizi her türlü dertten kurtar ey Rabbim! İsa Aleyhisselâm’ın okuyarak ölüleri diriltmiş olduğu İsm-i A’zam’ın hakkı için ölmüş olan sinelerimizin iman nuru ile hayat bulmasını bize nasip eyle ey Rabbim! Musa Aleyhisselâm’ın Sina dağında okumuş olduğu İsm-i A’zam’ın hürmetine bizleri fitne ve bozguncuların kötülüklerinden koru ey Rabb’im! Asiye validemizin okuyarak Cennet’e kavuştuğu İsm-i A’zam’ın hürmetine bizlere de Cennet’ini ve cemâlini ihsan buyur ey Rabbim! İsrailoğulları’nın okuyarak Kızıldeniz’i geçtikleri İsm-i A’zam’ın hürmetine bizlere de Cennet’ini ve cemâlini ihsan buyur ey Rabb’im! Hızır Aleyhisselâm’ın okuyarak suyun üstünde yürüdüğü İsm-i A’zam’ın hakkı için bizleri de merhamet denizine dalmaya muvaffak kıl ey Rabb’im!