Gökhan Göbel’in 26 Şubat 2019 tarihli bu başlıklı yazısının birkaç yerinden yapacağım alıntılamalar oluşturacak bu yazıyı.

“Sabahattin Ali 1928’de tahsil için trenle Almanya’ya giderken onu yolcu etmeye gelen Pertev Naili Latin harfleriyle neşredilen ilk gazetelerden birini uzatıp “bunu sakla yüz yıl sonra çok değerli olacak” demiş. Sabahattin Ali de gülerek “tabii harf inkılabı başarılı olursa” diye cevap vermiş. Sınıf Bilinci mecmuamızın ilk sayısında Nazım Hikmet’in Kemal Tahir’e 1941 yılında gönderdiği mektuptan bir iktibas (alıntı) neşrettik. Nazım Hikmet bu mektuba şöyle başlıyor: “arzuyu umumi üzerine eski harflerle mektup yazmaya başladım.” Bu cümle harf inkılabının iflas beyannamesidir. Mektubun tarihi 1941. Harf inkılabının üzerinden tam 13 sene geçmiş. Dünya, Türk milletinin Alman Harbi olarak adlandırdığı İkinci Dünya Savaşı’nın içinde. Türkiye savaşa sokulmamış. Mektubu yazan Nazım Hikmet gönderdiği kişi Kemal Tahir. Nazım Hikmet’ten mektuplarını eski harflerle yazmasını isteyen “umum” ise Türkiye’deki aydınlardır.

Prof. Dr. İsmail Kara‘nın Derin Tarih Dergisinin Ocak 2025 sayısında çıkan “Tarihçiyi Unutan Tarih!” başlıklı yazısının birkaç yerinden yapacağım alıntılamalar oluşturacak bu yazıyı.

“İttihat ve Terakki’nin Sultan Abdülhamid idaresini sonlandırıp iktidarı ele geçirmesiyle birlikte Tanzimat’ın ‘büyük‘ icracı paşalarından ve müelliflerinden olan Ahmed Cevdet Paşa da nisyana (unutulmağa) terkedildi. Cumhuriyet devrinde de devam eden Cevdet Paşa üzerindeki bu kalın nisyan perdelerinin aralanması için 1939 yılında Hasan Âli Yücel’in Millî Eğitim Bakanlığına gelmesini beklemek gerekecektir. Onun bakanlık süresi (1939-1946) Cevdet Paşa çalışmaları açısından bir yeniden diriliş dönemidir dense yeridir. Şahsî faktörlerin yanında bu değişimin anlaşılabilmesi için konjonktürel şartlara ve mücavir alanlara da bakmak gerekir.”

Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adı ile. “Hani bir vakitler Mûsa kavmine şöyle demişti: “Allah’ın üzerinizdeki nimetini hatırlayın. Çünkü O, sizi Fir’avn hanedanından kurtarmıştı. Onlar, sizi azabın kötüsüne sürüyorlardı ve oğullarınızı boğazlayıp kadınlarınızı sağ bırakmak istiyorlardı. İşte bunda Rabbinizden size büyük bir imtihan vardı.“ (6. âyet)

” Yine Mûsa, “Siz ve yeryüzünde bulunanların hepsi nankörlük etseniz, bilin ki, Allah hepinizden müstağni ve zâtında övülmeğe O lâyıktır.” demişti.” (8. ayet)

” Peygamberleri (onlara), “Gökleri ve yeri yaratan Allah hakkında şüphe mi var? O, sizi, günahlarınızı bağışlamak için çağırıyor ve belirli bir vakte kadar size müsaade ediyor” demişlerdi. Onlar, “Siz bizim gibi insandan başka bir şey değilsiniz. Bizi babalarımızın taptıkları şeylerden çevirmek istiyorsunuz. O halde, bize açık bir delil getirin!” dediler.“ (10. âyet)

“Peygamberleri onlara, ‘(Evet) biz, sizin gibi insandan başka bir şey değiliz. Velâkin Allah, nimetini kullarından kimi dilerse ona ihsan buyurur. Allah’ın izni olmadıkça da size bir mu’cize getirmek haddimiz değildir. Mü’minler yalnız Allah’a tevekkül etmelidirler.” (11. âyet)

” O peygamberler (kavimleri üzerine Allah’tan) zafer dilediler. Ve her inatçı zalim hüsrâna uğradı.” (15. âyet)

“Rablerine küfredenlerin hali şudur: Amelleri fırtınalı bir günde rüzgârın şiddetle savurduğu bir küle benzer. Kazandıklarından hiçbir şeyi ellerine geçiremezler. İşte Hak’dan uzak olan sapıklık budur.” (18. âyet)

“Görmedin mi Allah, gökleri ve yeri hak ile yaratmıştır. Dilerse sizi götürür de (yerinize) yepyeni bir halk getirir. ” (19. âyet)

Çağdaş Küreselleştirilen İngiliz-Yahudî Medeniyeti

Merhûm Şaban Teoman Duralı‘nın başlıkta belirtilen bu kitabının (dergâh yayınları:209, Birinci Baskı:2000) birkaç yerinden yapacağım alıntılamalar oluşturacak bu yazıyı.

” ‘Küreselleşme‘ kavramı, ilk defa yeryüzünün her yanında hayatı etkileyip, belirleyen bir medeniyet anlayışı olarak “insanoğlu”nun karşısında iktisadî, siyasî ve kültürel yönleri olan bu çok boyutlu sürece karşı ideolojik kuşkular da var. Sanayileşme, kapitalist ekonomi, modernleşme, sekülarizm, liberal demokrasiye dayalı yeni bir siyasî kültür, iktisadî alanda millî devletlerin sonu, devlet dışı ilişki ve iletişim ağları, kompleks ve karşılıklı ticarî bağımlılık, kültürel değer kaymaları ve bu anlayışların yeryüzündeki insanların farkında olmaları. ‘Küreselleşme‘ modernleşme sürecinin bir kırılması mı, bir sürekliliği mi?

‘Küreselleşme’ kavramının isim babası olduğu ileri sürülen sosyolog Roland Robertson’a göre küreselleşme: “Dünyanın sıkıştırılması ve bir bütün olduğu şuurunun artmasıdır.” Tasmanya’da Prof. Malcolm Waters’a göre de küreselleşme “Toplumsal ve kültürel düzenlemeler üzerindeki coğrafya ile ilgili sınırların ortadan kalkma süreci ve insanların da bu sürecin farkında olmaları”dır. Günümüzdeki önceliği; okyanuslar ötesi coğrafî keşifler, Hıristiyanlığın kapitalizmin gelişmesine paralel yaygınlık kazanması, sanayi devrimi, sömürgeci hareketler, bir sanayi mamülünün dünyanın her yanında alınıp / satılması, Avrupa kültürünün evrenselleşmesi, makinanın ezici üstünlüğüne iletişim araçlarının üstünlüğünün de katılması sağlanmıştır. Bu evrede mal ve hizmet ticareti, finans piyasaları, özel teşebbüs ve mülkiyet gibi kapitalist kurumlar küresel ölçekte faaliyet göstermekte, mübadeleler gerçekleşmekte, millî devletler milletler arası kapitalizmin pençesine düşmektedir. “Küreselleşme” modernlikten kopuş olmayıp, süreklilik arzeden ileri bir modernleşmedir. (…)

Ülkemizde fikir hareketlerinin cılızlığı, felsefî düşüncenin Batı aktarmacılığına dayandığı günümüzde, Teoman Duralı millî kimliğimizi ve düşünce dünyamızı yeniden inşa etme cehdi içindedir.

SADREDDİN KONEVÎ : XIII. asırda yaşamış (1210-1274), tasavvuf düşüncesine kazandırdığı boyutlar ve kendisinden sonraya etkileriyle ‘dönüm noktası’ olmuş bir sûfî-düşünürdür. Ailesinin Selçuklu döneminin önde gelen yönetici ailelerinden birisi olmasının sağladığı imkânlarla iyi bir eğitim almış, çocukluğundan itibaren İbnü’l-Arabî’nin tasavvuf terbiyesi altında yetişmiştir. (…) Gerçekten de Konevî, sûfîyle ilişkisi açısından ‘sübjektif’, konusu açısından ise “kayıt altına alınamayan” bir alanı ilk kez, belirli kural ve kaideleri olan ve her şeyden önemlisi ‘miyar’ı olan bir “bilim” haline getirmeğe çalışmıştır. Konevî, ‘velud’ bir yazar olarak değerlendirilebilecek ölçüde eser yazmamış olsa da, tasavvufa sadece düşünceleriyle etki yapmakla kalmamış, bunun ötesinde belirli bir üslubun ve ifade biçiminin oluşmasına da sebep olmuştur. Konevî’nin başlıca eserleri: Miftâhü’l-gayb ; en-Nefehâtü’l-ilâhiyye; el-Fükûk fî-kelimâti müstenidâti fusûsi’l-hikem; el-Mürâselât /Yazışmalar; en-Nusûs fî-tahkîki tavri’l-mahsûs; Kırk Hadis Şerhi; Şerhu Esmâillâhi’l-Hüsnâ; Tebsiratü’l-mübtedî ve tezkiretü’l-müntehî, İ’câzü’l-beyân fî tefsîri Ümmi’l-Kur’ân/ Fâtiha Tefsiri.

EKREM DEMİRLİ: Rize-İkizdere’de doğdu. Üsküdar İmam Hatip Lisesi’ni (1988) ve Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdikten sonra aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde tasavvuf alanında yüksek lisansa başladı ve Enstitü’ye araştırma görevlisi olarak atandı (1993). 1995’te “Abdullah İlahi’nin Keşfü’l-Varidat’ı” adlı teziyle yüksek lisansı tamamladı. 2003’te aynı enstitüde “Sadrettin Konevî’de Marifet ve Vücûd” adlı teziyle tasavvuf doktoru oldu. Çalışmalarını halen Konevî şârihleri ve İbnü’l-Arabî olmak üzere ağırlıklı olarak iki alanda sürdüren yazarın Sadreddin Konevî, Abdürrezzak Kaşani, İbn Sina ve İbnü’l-Arabî’den çevirileri, dergilerde yayınlanmış makaleleri ve ulusal-uluslararası sempozyumlarda sunulmuş tebliğleri bulunmaktadır.