” ‘Bunu ben mi yaptım?’, ‘Başka türlü yapabilir miydim?’, Ben mi sorumluyum?’, ‘Ben ne yaparsam yapayım, kim ne yaparsa yapsın her şey olacağına mı varıyor?’ ‘Yapabileceğim başka bir şey var da yapmıyor muyum?’, ‘Benim var olmam ve olmamam neyi farklı kılıyor?’, ‘Gerçekten var mıyım?’ gibi sorularla cedelleşmek insan olmaya dâhildir; dolayısıyla özgürlük teması hemen her insan etkinliğinde, öyle ya da böyle, arz-ı endam eder.’

“Özgürlük metafiziğin konusudur: ‘Tabiat yasalarına göre devinen bir evrende özgür bir varlık olabilir mi?’, ‘Yoksa kelimenin tam anlamıyla sadece Tanrı mı özgürdür?’ sorularına bir cevap önermeyen bir varlık anlayışı eksik kalmaz mı?’ (buraya kadar s. 6)

“Özgürlük ahlâkın konusudur: ‘Özgür olmayan bir varlık için ahlâkî seçimden söz edilebilir mi?’, ‘Özgürlük özerklik midir?’, ‘Herhangi bir eylemin özgürlükten mi, zorunlu bir nedensellikten mi kaynaklandığı kesin olarak belirlenebilir mi?’ gibi soruları cevaplamadan ahlâk üzerine söz söylenebilir mi? diye soruluyor.

‘Özgürlük siyasetin konusudur’, ‘Özgürlük hukukun konusudur’, ‘Özgürlük insanların ortak derdi ve ortak meselesidir’ konuları da var.

Teklif‘in, klasik hükmündeki kitapların tanıtımları, muhtelif alıntılar ve uzmanlarca kaleme alınan makalelerle geçmişten günümüze özgürlük sorununu ele alan farklı yaklaşımlara bütünlüklü bir bakış getirmeye çalıştığı belirtiliyor.

Yine Teklif‘in insanın kulağına, bir yandan özgür olduğunun, isterse her şey olabileceğinin, bir diğer yandan da ezici belirlenimler altında yaşayan zavallı bir canlı türü olduğunun fısıldandığı günümüzde, insanlığın bu iki kayalığa bindirmeden yoluna devam edebileceği bir başka yolun arayışına girişiyor olduğu ifade ediliyor.

Ve nihayet Teklif‘in ‘Özgürlük nedir?’ sorusunu ‘Nasıl bir gerçeklik?’ ve ‘Nasıl bir mükellefiyet? sorularıyla irtibatlı olarak tartışmaya açtığı Yayın Kurulu’nca dile getiriliyor. (s. 6-7)

Şimdi de bir Açık Oturum’dan alıntılar: Ahmet Ayhan Çitil’in söylediklerinden bir alıntı: ‘Mükellefiyetimizin ne olduğu, nasıl bir gerçeklik içerisinde yaşadığımız ya da bu gerçeklik itibariyle özgür oluşumuzdan bahsedilip bahsedilemeyeceği konusundaki tavırlar yahut seçimler aslında her medeniyetin çekirdeğini, çekirdek ideolojisini belirlediği için son derece önemli.’

İbrahim Halil Üçer’in sözlerinden: ‘Özgürlüğü irade özgürlüğü, düşünce özgürlüğü gibi farklı anlamlar için kullanmamızı mümkün kılacak aslî anlam ne olabilir? Onun, tüm diğer söylenişlere taşınan mihrâkî anlamını nasıl belirleyebiliriz?’

İhsan Fazlıoğlu’ndan: ‘Gerçeklik tasavvurumuzda eyleme bir yer açmamız gerek. Öyle bir gerçeklik tasavvuru inşa etmemiz lazım ki onun içinde eylem de olmalı. Kısaca, eylem gerçekliğin bir parçası mıdır yoksa gerçekliğin bir işlevi midir?

Ömer Türker’den: ‘Küllî bir iradenin tahakkuk ettiricisi olarak cüz’î iradeye sahip olmak ise bunun bilincine vararak tabakalarını takdir etme ve birisinden azat olabilme kararını verme yetisidir. Yani kendisini birinden kurtarıp ötekinin vasatı haline getirebilme kararını verme özelliği.’

Son olarak birer cümle:

Ömer Türker’den: ‘Tercih bir şeyin kendisine nispetle olmadığı sürece özgürlüğü temellendirmez.’

Tahsin Görgün’den: Özgürlük birilerine karşı olmak değil, birlikte yaşadığımız insanlarla ferdî ve toplumsal olarak varlığımızı ve özümüzü muhafaza etme ve geliştirme cihetinde söz ve iş birliği yapmak demektir.’

Ahmet Ayhan Çitil’den: ‘Biz Nebi ile karşılaşıyoruz ve o bize bir mükellefiyet imiz olduğunu hatırlatıyor.’

İbrahim Halil Üçer’den: ‘Bir ortak noktayı, mihrâkî (odakla ilgili -a.a.) mânâyı keşfettiğimizde özgürlüğün ne olduğu sorusunu cevaplamak için asıl adımı atmış olacağız.’

İhsan Fazlıoğlu’ndan: ‘Birey-olmayı genelde hep özgürlükle alakalı düşünüyoruz.’