Abdülkerîm el-Cîlî’nin İnsân-ı Kâmil adlı eserinden ‘hayâl’ hakkında birkaç satır alıntı
Abdülkerîm el- Cîlî’nin (d.H.767/M.1365- v.H.832/M.1428) en ünlü eseri olan “İnsân-ı Kâmil”in (Mütercim: Abdülaziz Mecdi Tolun, Yayına Hazırlayanlar: Yrd.Doç. Dr.Selçuk Eraydın-Ekrem Demirli-Abdullah Kartal, İz Yayıncılık, 4. Baskı; İstanbul, 2015) Elliyedinci Bâb’ını oluşturan “Hayâl Hakkındadır” bölümünden birkaç satır alıntı sunacağım.
“Cenâb-ı Hak seni muvaffak etsin, şunu da bil ki, hayâl, vücûdun(varlığın) aslı ve Ma’bûdun kemâl-i zuhûrunun kendisinde hâsıl olduğu zâtından ibârettir.
Dikkat etmiyor musun, Cenâb-ı Hak hakkındaki ve onun sıfât ve esmâsı hakkındaki i’tikâdlar hangi mahâlde hâsıldır? Hak hakındaki zâhir olan i’tikâdının mahâlli hayâldedir, başka yerde değildir. Bunun için biz hayâle “Hak Subhânehû ve Teâlâ hazretlerinin kemâl-i zuhûru kendisinde olan zâttır” dedik.
Bunu bilince senin için şu zâhir oldu ki, hayâl cemi’-i eşyânın aslı olup, eşyânın ekmel zuhûru da asıl olan mahâlde olmak zarûrîdir. O mahâl de hayâlden ibârettir.
Bundan şu netîce hâsıl oldu ki, hayâl kâffe-i avâlimin aslıdır. Dikkat etmiyor musun, Hz. Peygamber mahsûsâta “menâm”, menâma da “hayâl” tesmiye etti ve hadîs-i şerîfte meâlen “İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar” buyurdu. Yâ’nî “dâr-ı dünyâda bulundukları ahvâlin hakâiki kendilerine ba’de’l-mevt zuhûr eder ve ölmeden evvel uykuda olduklarını bilirler” demektir. Yoksa bu hadîsin ma’nâsı mevt ile intibâh-ı küllî hâsıl olur demek değildir. Çünkü Cenâb-ı Hak tarafından ehl-i berzâh, ehl-i mahşer, ehl-i nâr, ehl-i cennet üzerine gaflet perdesi çekilmiştir. Ma’rûf olduğu vech ile ehl-i cennetin müşâhede-i Hak için hurûc edecekleri “Kesîb” üzerinde Hak tecellî etmedikçe bu gaflet perdesi açılmaz. (…)“
No Comments