“Suud’un Kral Selman ve Faysal dönemleri, ABD’ye tavır yönünden farklı”
Akif Emre, böyle ifade edebileceğim bir fikre sahip. “Kral Selman’dan bir ‘Faysal çıkarmak’ ” başlıklı yazısının birkaç yerinden sunacağım alıntılar bu fikirde olduğunun anlaşılmasını sağlar.
“Suud Kralı’nın Obama’ya soğuk davranmasını petrol ambargosu döneminde Kral Faysal’ın tavrına benzetenler olabilir. Hatırlanacak olursa, Suud Hanedanı’nın Amerikan korunması altında olmasına rağmen Kral Faysal bir suikast sonucu katledilmişti. Bu cinayetin siyasi mesajının ne olduğu kimsenin meçhulü değil. 1973 Ortadoğu savaşında Batı’nın İsrail’in arkasında yer almasına tepki olarak uygulanan Petrol ambargosu nedeniyle Amerika tarafından cezalandırılmıştı Kral Faysal. Dönemin uydu liderlerine ibret olması istenmişti.
(…) Alışılmışın dışında Kral Faysal’ın, Kissenger’ı bir bedevi çadırında kabul ettiği söylenir. Diplomatik dille verilmek istenen mesaj çok netti: “Biz ve atalarımız hurma ve deve sütüyle yaşadık; yine öyle yaşayabiliriz. Ama sizin petrolsüz hayatı sürdürme imkanınız yok”.
(…), Amerika’nın en etkili dışişleri bakanı daha sonra karşılaşmayı şöyle anlatacaktır: “Kral Faysal oldukça sinirli görünüyordu, aramızda bir diyalog başlayabilmesi ümidiyle esprili bir dille ona; ‘Uçağımın yakıtı bitti, uçağın deposunu doldurmak için emir verirseniz, uluslararası fiyatından ücretini vermeye hazırız.’ Kral gülümsemedi, kafasını yukarıya kaldırarak sert bir şekilde bana şunları söyledi: ‘Ben yaşlı bir adamım, ölmeden önceki tek dileğim Mescid-i Aksâ’da iki rekat namaz kılmaktır! Sen bu konuda bana yardımcı olabilir misin?”
Bu siyasetin daha doğrusu meydan okumanın bedeli olarak da Kral Faysal 1975 yılında saray içi bir suikaste kurban gidecektir.
Bu hafta Riyad’a gelen Obama’ya alışık olmadığı bir protokol uygulandı; Kral Salman Obama’yı hava alanında karşılamamıştı…
Kral Salman’ın ABD Başkanı Obama’ya koyduğu tavır ile Kral Faysal’ın Henry Kissenger’a verdiği dersin benzeştiği söylenemez.
(…)
Görünüşte geçmişi hatırlatır bir tavır gibi okunsa da, iki sebepten dolayı benzer anlamlara gelmemektedir.
Birincisi, petrol ve Amerika’nın buna yüklediği vazgeçilmez değer dolayısıyla Suud’un şimdilerde stratejik ortaklık değeri bakımından. İkincisi de Obama Amerikasının Soğuk Savaş döneminin Amerikası olup olmaması bakımından. (…)”
(alıntıların ait olduğu yazıyı okumak için tıklayın)
No Comments