M. Şükrü Hanioğlu‘nun “Avrupa’da ne yükseliyor?” başlıklı yazısının (Sabah, 14.10.2018) son cümlesi (“Çünkü Faşizm de fazlasıyla ‘Avrupalı’dır.”), oraya kadar anlattıklarının ve özellikle “Yeni Faşist dalga ara başlığı altında dediklerinin bir açıklaması, bir son sözü gibi.

Seçkin bir tarihçi ve siyaset bilimci olarak yazar gerçekten Avrupa’da yükselmekte olanın adını koyuyor bu yazısında.

Bu değerli yazının sırasıyla beş yerinden birer alıntı sunmamın yazının önemini yansıtacağını düşünüyorum.

“Batı Avrupa ve 1989 sonrasında demokrasi inşa süreci başlatan Doğu Avrupa ülkelerinde “radikal sağ popülizm,” “sağ radikalizm,” “yeni popülizm,” “sağ aşırılık,” “milliyetçi popülizm” benzeri kavramsallaştırmalar aracılığı ile tanımlanan hareket ve partilerin önlenemez yükselişi eski kıtada kapsamlı bir siyasal dönüşümün yaşandığını ortaya koymaktadır.“

“Tarihî tecrübesi ve hukukî sınırlamalar nedeni ile bu tür bir partinin güç kazanmasının mümkün olmadığı düşünülen Almanya’da dahi ana muhalefet konumuna gelen AfD iktidar “alternatif”i olmaya soyunmuştur.“

“Arz yönüne bakıldığında “sağ aşırılık”ın tatminsizlik, hoşnutsuzluk ve düşmanlık hisleri ile ekonomik sıkıntıların dile getirilmesini sağlayacak bir araç olmanın ötesinde değerlendirilmesi gerektiği ortadadır.“

“Bu hareket pek çok alanda özgün yorumlar getirmesine karşı Batı düşüncesinin “temel ürünlerinden birisi” niteliğini haiz ve değişik dönemlerde Avrupa’da egemen ya da etkili olmuş bir ideoloji temelinde yükselmektedir.“

“Günümüz neo-faşistleri de Spengler’in “Batı’nın çöküşü” tezini sahiplenmektedir; ama onlar “Sezar beklemek” yerine sınırlarını daraltmakla yetinecekleri “demokrasi”de kendilerine yer açmaya çalışmaktadır.“

https://www.sabah.com.tr/yazarlar/hanioglu/2018/10/14/avrupada-ne-yukseliyor