Sırf zât mertebesi’nden sıfatlar ve isimler mertebesine iniş ve ilk belirme
” ‘Allah’ ismi ile müsemmâ olan zât ahadiyyet mertebesinden vâhidiyyet mertebesine inmedikçe bu isim ile adlanmaz. Zîrâ ahadî zât hiçbir sıfât, nuût (na’tın çoğulu) ve esâmî (esmâ’ın çoğulu) ile mevsûf (vasıflanmış) ve men’ût (methedilmiş) ve müsemmâ (adlanmış) değildir. Sırf zât mertebesinden sıfatlar ve isimler mertebesine inerek ‘taayyün-i evvel‘ (ilk belirme) ile müteayyin (belirmiş) oldukda ‘Allah‘ câmî (toplayıcı) ismi ile adlanmış olur. Ve bu mertebe bilcümle ilâhî isimler sûretlerinin ilâhî ilimde peydâ olarak yekdiğerinden seçkin olduğu mertebedir. Ve bu mertebe mâdem ki bilcümle isimleri toplayıcıdır, şu halde ne kadar varlıkla ilgili işler ve yoklukla ilgili nisbetler varsa hepsini muhît (kuşatıcı) olur. Nitekim Hak Teâlâ buyurur: “Allah her şeyi kuşatıcıdır.” (Nisâ, 4/126)
No Comments